Το «μπάνιο» μιας Καρυάτιδας

Οι μαρμάρινες Κόρες του Ερεχθείου «πλένονται» δημοσίως μέσα στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Μόνο που αντί για σαπούνι χρησιμοποιούν... λέιζερ!

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Ιανουάριος 2011

Οι εργασίες συντήρησης των Καρυάτιδων πραγματοποιούνται μέσα στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ακριβώς στον χώρο όπου εκτίθενται. Αυτό δε γίνεται μόνο για να αποφευχθεί η μεταφορά των αγαλμάτων, που μπορεί να προκαλέσει επιπλέον καταπονήσεις, αλλά και για να μπορεί να συμμετέχει και να πληροφορείται καλύτερα το κοινό.

Η μέθοδος καθαρισμού που χρησιμοποιείται, με λέιζερ, είναι μοναδική στον κόσμο ελληνική πατέντα και αναπτύχθηκε από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) της Κρήτης. Δεν καταπονεί καθόλου το κυρίως σώμα των αγαλμάτων, αλλά δρα επιφανειακά. Είναι ο καταλληλότερος τρόπος για την απομάκρυνση της αιθάλης και των υπόλοιπων επικαθήσεων που οφείλονται στην επιβαρυμένη ατμόσφαιρα της Αθήνας.

Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011

Είναι περασμένες 8 μ.μ. Οι εκατοντάδες επισκέπτες του μουσείου θα ζήσουν σε λίγο μια συγκλονιστική εμπειρία: Θα παρακολουθήσουν σε ζωντανό χρόνο τον καθαρισμό ενός μικρού σημείου από την κόμη της Καρυάτιδας Α. Είναι κάτι που θα συμβεί για πρώτη φορά όχι μόνο στα ελληνικά αλλά και στα διεθνή χρονικά.

Το τυχερό κοινό που «καθηλώθηκε» από τον καθαρισμό σε πραγματικό χρόνο

Ο πρόεδρος του μουσείου, καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής, μιλάει στο κοινό που παρακολουθεί ευλαβικά. Λέει ότι στα 2.500 χρόνια που βρίσκονταν οι Κόρες πάνω στην Ακρόπολη είδαν πολλά.

• Ένιωσαν την Ιστορία να πληγώνει το σώμα τους...
• Έζησαν πυρκαγιές στα ρωμαϊκά χρόνια...
• Έχασαν τα χέρια τους...
• Είδαν το Ερέχθειο, στο οποίο ανήκαν, να μετατρέπεται σε χριστιανικό ναό...
• Αργότερα το είδαν να γίνεται έδρα του χαρεμιού που διατηρούσε ο Τούρκος διοικητής της Ακρόπολης...
• Έχασαν τη μία «αδερφή» τους όταν ο Έλγιν αποφάσισε να πάρει στην πατρίδα του την καλύτερα σωζόμενη...
• Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, το 1827, μια οβίδα έριξε κάτω τη μία από αυτές...

Η πανέμορφη αρχαϊκή Κόρη βρίσκεται στην προβεβλημένη θέση της, στο πρώτο επίπεδο του Μουσείου που σχηματίζει μπαλκόνι. Την αγκαλιάζει μια πλατφόρμα που μπορεί να ανεβοκατεβαίνει. Εκεί βρίσκονται τα μηχανήματα του λέιζερ. Ο χώρος θυμίζει χειρουργείο.

Η μεγάλη στιγμή φτάνει!

Η προστατευτική κουρτίνα κλείνει· δεν πρέπει να κινδυνεύσουν οι επισκέπτες από το λέιζερ. Την πρώτη μικρή απογοήτευση του κοινού, επειδή θα παρακολουθούσε τον καθαρισμό σε οθόνη μέσω κάμερας, διαδέχεται ο ενθουσιασμός.

Τυχεροί οι φωτορεπόρτερ: έχουν ειδική άδεια να δουν από ψηλά τι συμβαίνει πίσω από την κουρτίνα

Η πλατφόρμα σηκώνεται ψηλά. Οι δύο συντηρήτριες, με ειδικές μάσκες στα μάτια και με μεγεθυντικό φακό, έχουν κατανείμει την εργασία:

Η μία βρέχει το σημείο από την κοτσίδα της Καρυάτιδας που θα καθαριστεί με μία μπατονέτα. Με το ειδικό υγρό που χρησιμοποιεί (διάλυμα νερού και ανθρακικού ασβεστίου) θα απορροφηθεί καλύτερα η ενέργεια του λέιζερ.

Η άλλη χρησιμοποιεί το λέιζερ, μια μπλε φωτεινή δέσμη που πέφτει κάθετα στην επιφάνεια του γλυπτού, και καθαρίζει σιγά σιγά τη βρομισμένη, σκούρα επιφάνεια.

Ταυτόχρονα, ένας σωλήνας ρουφάει ό,τι περιττό υπάρχει στον αέρα.

Η συντηρήτρια επί το έργον με χέρι σταθερό...

...και ειδικά γυαλιά...

Είναι όντως εντυπωσιακό: Η μαυρισμένη κοτσίδα «πυροβολείται» από το λέιζερ και γίνεται «λευκή». Με αυτήν την τεχνολογία έχει ήδη «καθαριστεί» η ζωφόρος του Παρθενώνα αλλά και μία από τις Καρυάτιδες —η πιο «τραυματισμένη».



Ένα τέταρτο αργότερα η παράσταση τελειώνει. Ο συντηρητής του μουσείου Κώστας Βασιλειάδης μαζί με τον Δημήτρη Παντερμαλή και τον επικεφαλής του ΙΤΕ Κρήτης, Κώστα Φωτάκη, απαντούν στις απορίες του κοινού. Μαθαίνουμε πως:

1 Η τελευταία φορά που συντηρήθηκαν τα αγάλματα ήταν το 1970.

2 Για να καθαριστεί κάθε Καρυάτιδα χρειάζονται 3–4 μήνες, ανάλογα με το πάχος της κρούστας. Η μαύρη κρούστα είναι συγκεντρωμένη κυρίως στα σημεία όπου ήταν στεγασμένο το γλυπτό. Η βροχή ξέπλενε (ευτυχώς) την ακάλυπτη πλευρά του, όμως μαζί με την κρούστα παρέσερνε και λεπτομέρειες από τον γλυπτό διάκοσμο.

3 Η εργασία, ακόμη και με το θαυματουργό λέιζερ, απαιτεί πολλή ενέργεια και είναι εξαιρετικά χρονοβόρα. Ο καθαρισμός ελάχιστων εκατοστών χρειάζεται τρεις ώρες δουλειάς. Μετά από δύο ώρες ο συντηρητής βάζει στην άκρη το λέιζερ· το χέρι του έχει αρχίσει να σιγοτρέμει. Η φυσική κόπωση είναι τεράστια και κανείς δε θέλει να διακινδυνεύσει κάποιο λάθος με τόσο σημαντικά γλυπτά.

4 Η εμπορική αξία κάθε μηχανήματος ανέρχεται σε 50.000–60.000 ευρώ, αλλά αυτήν τη στιγμή δεν κυκλοφορούν στην αγορά.

Οι εργασίες συντήρησης και καθαρισμού συνεχίζονται. Δείτε και το σχετικό βιντεάκι:

Οι ωραίες των Αθηνών (Καρυάτιδες) 1. Κομμώσεις «Οι ωραίες Καρυάτιδες» 2. Το «μπάνιο» μιας Καρυάτιδας 3. Το σπίτι με τις Καρυάτιδες

ΕιδήσειςΤέχνη

ΠΗΓΕΣ: Ελευθεροτυπία (31.01.2011), Τα Νέα (31.01.2011), Έθνος (31.01.2011), blog.gr
ΕΙΚΟΝΕΣ: drasi.skai.gr (1), antoniohernandez.es (2), ethnos.gr (3,6), enet.gr (4-5), tanea.gr (7-8)
ΒΙΝΤΕΟ: Μουσείο Ακρόπολης